قرآن و کهن الگوها

دوره آموزشی «درسگفتار قرآن و کهن الگوها» توسط پژوهشکده علوم قرآنی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از تاریخ 23 مهرماه 1402 بصورت مجازی شروع می‌شود.

یکی از رویکردهای حائز اهمیت در بررسی آثار ادبی مختلف از جمله قرآن بهره‌مندی از رویکرد نقد ادبی است. در این روش منتقد ادبی می‌کوشد با تجزیه ‌و تحلیل اثر ادبی هم ساختار و معنای متن را برای خوانندگان روشن کند و هم عواملی که باعث اعتلای آن اثر شده‌اند را توضیح دهد. بدین‌ترتیب، جوانب هنری و ادبی متن و جنبه‌های زیبایی‌شناختی آن تبیین و آشکار می‌شوند. در میان انواع مختلف رویکردها در نقد ادبی، رویکرد کهن الگویی یکی از رویکردهای مهم است که با نگاهی تاریخی- تطبیقی، مضامین و مفاهیم نهفته در متن را در ارتباط با ساختارهای روانی و فرهنگی مخاطبان آن تفسیر و تأویل می‌کند. این رویکرد بیشترین تأثیرات را از نظریات یونگ درباره ناخودآگاه جمعی و کهن‌الگوها پذیرفته است و به نمادها و سمبل‌های جهان‌شمولی توجه نشان می‌دهد که در متن بازتابیده و بازآفرینی شده‌اند.  

درسگفتار حاضر می کوشد با معرفی این رویکرد و کاربست آن در قرآن برخی از زوایای پنهان و مغفول مانده قرآن را آشکار و تبیین سازد. مسئله اصلی این درسگفتار پاسخ به این پرسش هاست:  آیا می توان از رویکرد کهن الگویی برای شناخت قرآن بهره برد؟ جایگاه کهن الگوها در قرآن چیست؟ چطور و از چه راه های می توان ظهور و بروز کهن الگوها را در قرآن مورد بررسی قرار داد؟ این امر چه دستاوردهایی دارد و چه نگاه های نویی را در زمینه تفسیر آیات قرآن رقم می زند؟

بنظر می‌رسد در سالیان اخیر که تقاضا برای مطالعات میان رشته ای قرآن افزایش چشمگیری داشته است؛ درسگفتار حاضر می‌تواند به عنوان یکی از رویکردهای نو و جدید در این زمینه، به علاقه‌مندان حوزه مطالعات میان رشته ای قرآن معرفی شود. همچنین از آنجا که مباحث روانشناسی، بویژه تحلیل‌های کهن الگویی همواره مورد توجه دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مختلفی چون ادبیات، روانشناسی، مشاوره و تاریخ/ پژوهش هنر بوده و هست، این درسگفتار می‌تواند برای ایشان نیز مفید و جالب توجه باشد. افزون بر همه اینها، محتوای این درسگفتار بطور اجمالی در کتاب «جنسیت و نقش‌پردازی‌های جنسی در قرآن»  نیز معرفی شده است، بنابراین فراگیران می توانند با مطالعه این کتاب و بحث در خصوص زوایای آن مشارکت فعالی در مباحث داشته و روند یادگیری و بسط این موضوع را سرعت بخشند.

فایل پوستر

سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی:

نقد ادبی و جایگاه روانشناسی تحلیلی در تفسیر قرآن

معرفی کارل یونگ، ناخودآگاه جمعی و کهن الگوها

کهن الگوی مادر و پدر در قرآن

کهن الگوی آنیما و آنیموس در قرآن

 با هدف افزایش دانش نظری در خصوص ادبی بودن متن قرآن، کهن الگوهای ظهور یافته در قرآن، نحوه تحلیل متن قرآن در سطوح مختلف معنایی

و ارتقای مهارت عملی در زمینه استفاده از مطالعات ادبی، روانشناسی، و تاریخی در جهت فهم قرآن و کاربست رویکرد کهن الگویی در تحلیل متن

شرکت در این دوره برای چه کسانی مفید است؟

شرکت در این دوره برای دانشجویان رشته علوم قرآن و حدیث، ادبیات، تاریخ، تاریخ/ پژوهش هنر، مطالعات جنسیت، ادیان و عرفان، پژوهشگران و برای تمامی متخصصان و علاقه‌مندان علوم انسانی مفید است.

مدت زمان دوره : 8ساعت ( 4 جلسه 2 ساعته ) 4 روز

زمان برگزاری: روز یکشنبه‌ها، ساعت 13/30  تا 15       تاریخ برگزاری :5 آذر ماه 1402

با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه

برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام:  Mata.ihcs.ac.ir

کانال ایتای مرکز:    eitaa.com/mataihcs

مشاوره: 88624485

در صورت نیاز به شماره 09104107131 پیام بدهید

تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)

مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی