کاربرد تبارشناسی فوکو در مطالعات الهیاتی و تاریخی: دشواره امنیت در سده نخستین اسلام

دوره آموزشی «کارگاهکاربرد تبارشناسی فوکو در مطالعات الهیاتی و تاریخی: دشواره امنیت در سده نخستین اسلام» توسط مرکز تحقیقات امام علی (ع) با همکاری پژوهشکده تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تاریخ 5 دی ماه 1402 بصورت مجازی برگزار می‌شود.

تبارشناسی (Genealogy) نحوه های متنوع بروز و ظهور امنیت در تاریخ حایز اهمیتی ویژه، و کارکرد تعیین کننده، در فهم آرایش های قدرت و نظم های پنهان و آشکار حاکی از آن است. امنیت، به مثابه عرصه بروز و ظهور اراده نهفته در کنه گفتمان های سیاسی (Political discourses)، جانمایه نظام های آگاهی موثر در گفتمان های سیاسی را آشکار می سازد و به فهم  بنیادین زمینه های منجر به اقدام و عمل در این گفتمان ها می انجامد. چنین مطالعه ای به ویژه در ارتباط با نظم های الهیاتی-سیاسی، که محل به هم رسیدن «اعتقاد» و «قدرت» هستند اهمیتی دو چندان و کارکردی جدی تر می یابد؛ چرا که به فهم نسبت تعهدات ذهنی و نظم های بیرونی می انجامد و ما را در موقعیت مهم تشخیص نحوه «اقدام سازگاری یافته با اعتقاد» و «اعتقاد متناسب با اقدام» قرار می دهد. به رغم این اهمیت و کارکرد، کمتر می توان در کشور سراغ از تاملات تبارپژوهانه ای گرفت که به نحوه شکل گیری جوانب مختلف امنیت در ظرف مناسبات تاریخی-الهیاتی نظر افکنده و پرداخته باشند.

هدف از این کارگاه توضیح چگونگی انجام این مهم بر پایه رویکردی روش شناختی در وهله نخست، و تطبیق آن بر سیر حوادث و مسیر سوانح تاریخی در پهنه اسلام نخستین (قرن نخست اسلام) در وهله بعدی است. علت انتخاب صدر اسلام برای تطبیق این رویکرد روش شناختی، نحوه های متنوع بروز و ظهور مباحث امنیتی در این دوران بسیار خطیر و تاریخ ساز است؛ تنوعی که خبر از نظام های آگاهی متعارض و در حال منازعه ای این عهد می دهد و راه به فهم وجوه ناگفته و نااندیشیده آن می گشاید.     

ذیل نگاهی تبارشناسانه بخش مهمی از گفتمان امنیتی اسلام نخستین را باید با در میانه دو جهت گیری اصلی مبارزه و کناره گیری دنبال کرد. این دو، به مثابه کنش های مرکزی موثر در نحوه های ویژه ای از اقدام  و عمل سیاسی، صورت بندی های هویتی این عهد را آشکار می کنند. مشخصا ذیل هر یک از این کنش ها ما با الگو-واره های امنیتی منحصر به فردی مواجه هستیم. الگو-واره امنیتی مبارزه، با مسئولیت پذیری در حوزه حکمرانی و الگو-واره کناره گیری با مسئولیت پذیری در حوزه حفظ شرایط موجود همبسته اند. بررسی این الگو-واره ها به شناخت نظام های آگاهی حاکم بر رفتارهای ناسازگار با یکدیگر می انجامد و درک ما را از رویکردهای امنیتی این عهد، فراتر از نگاه های ساده سازانه و شعاری مرسوم، به شیوه ای بنیادین ارتقاء می بخشد.

فایل پوستر

سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی:

توضیح تبارشناسی به مثابه روش شناسی مطالعه امنیت

بررسی تاریخ نگارانه تنوعی از آرایش های قدرت و نظم های حاکی از آن در عهد  اسلام نخستین

توضیح تنوع کنش های حاکم بر امنیت در عهد اسلام نخستین

بررسی الگو-واره های اقدام امنیتی متناسب با کنش ها (شیخین، امام علی (ع)، حسنین، خوارج، اموی و...)

با هدف افزایش دانش نظری در حوزه های مطالعات امنیت و علوم استراتژیک، تاریخ اسلام، شیعه پژوهی، علوم سیاسی، تاریخ اندیشه‌ها و تاریخ پایه‌ای،

و ارتقای مهارت عملی مربوط به شناخت و تحلیل در امنیت پژوهی، شیعه پژوهی، هویت پژوهی

شرکت در این دوره برای چه کسانی مفید است؟

شرکت در این دوره برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه علوم سیاسی و علوم اجتماعی و برای تمامی متخصصان و علاقه‌مندان علوم انسانی مفید است.

مدت زمان دوره : 3 ساعت ( 1 جلسه 3 ساعته) 1 روز

زمان برگزاری: روز سه شنبه  ساعت 13 تا 16       تاریخ: 5 دی ماه 1402

با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه

کانال ایتای مرکز:    eitaa.com/mataihcs

مشاوره: 88624485

در صورت نیاز به شماره 09104107131 پیام بدهید

تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)

مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی