شرح جامع مثنوی معنوی (۱)

دوره آموزشی «درسگفتار شرح جامع مثنوی معنوی (۱)» توسط پژوهشکده زبان و ادبیات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از تاریخ  7 آذر‌ماه 1402 بصورت مجازی برگزار می‌شود.

در بخش آغازین دفتر اوّل از مجموعۀ شش‌جلدی "شرح جامع مثنوی معنوی،" اثر استاد "کریم زمانی"، در یادداشتی از سوی جناب استاد "شفیعی کدکنی" این گونه آمده است:

"مثنوی معنوی جلال الدین مولوی، بزرگترین حماسۀ روحانی بشریّت است که خداوند برای جاودانه کردن فرهنگ ایرانی، آن را به زبان پارسی هدیه کرده است و هنوز بشریّت در نخستین پلّه‌های شناخت این اثر ژرف و بی‌همتاست"

جناب استاد "کریم زمانی" نیز در بخش‌هایی از مقدّمۀ خود در اثر ارزندۀ "شرح جامع مثنوی معنوی" در تعریف این کتاب مستطاب چنین آورده‌اند:

"مثنوی، در اصطلاح، عبارت از اشعاری است که در یک وزن سروده شود و در هر بیت، دو مصراع با یک قافیه آید."

شاعران، اغلب، مطالب دامنه‌دار و حکایات و افسانه‌ها و یا وقایع تاریخی و مسائل عرفانی را در این قالب بیان می‌کنند.

مثنوی معنوی، از همان آغاز و اوان تألیف آن، در مجالس رقص و سماع خوانده می‌شد و حتّی در دوران حیات مولانا و پس از آن طبقه‌ای به‌نام مثنوی‌خوانان پدید آمدند که مثنوی را با صوتی دلکش می‌خواندند.

مثنوی در ردیف‌‌های موسیقی سنّتی ایرانی نیز از جایگاهی ویژه برخوردار است و در بسیاری از آوازها و دستگاه‌های موسیقی ایرانی، محلّی از اجرا دارد.

مثنوی معنوی، کتابی است تعلیمی و درسی در زمینۀ عرفان و اصول تصوّف و اخلاق و معارف و ... که مولانا بیشتر به‌خاطر همین کتاب شریف شهرت و آوازه یافته است.

مثنوی معنوی، دریای ژرفی است که می‌توان در آن غوّاصی کرد و به انواع لآلی و اقسام گوهرهای معنوی دست یافت."

در همین سیاق، شایان گفت است که مطالب کتاب ارجمند "فیه‌مافیه" نیز که خود، یکی از آثار منثور مولانا و دربرگیرندۀ تقریرات ناب و مجلس‌گویی‌های رهگشای وی است، در بسیاری از موارد با محتوای "مثنوی معنوی" نزدیکی فراوان و حتی همانندی دارد؛ با این تفاوت که شاید به جهت منثور بودن آن، نسبت به "مثنوی معنوی" اندکی مفهوم‌تر و روشن‌تر باشد.

با شرحی که گذشت و نظر به سپری شدن سالیانی چند از برگزاری مستمر سلسله نشست‌های "با مولانا و فیه‌مافیه"، ارائۀ جلساتی ویژه که در آن اختصاصاً به "مثنوی معنوی" و ظرایف مربوط به آن پرداخته شود، بس ضروری می‌نماید

فایل پوستر

سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی:

دفتر اول شرح جامع مثنوی معنوی

با هدف افزایش دانش نظری:

برگرداندن لحن کلام و آهنگ سخن به ابیات و اشعار

شرح بیت به بیت مثنوی معنوی، به زبانی ساده و به دور از دشوارگویی

پرتوافکنی بر اشارات، ضرب المثل‌ها و ... وارد در اشعار

آشنایی با اصطلاحات و واژگان کاربردی و تخصصی به‌کار رفته در متون ادبی و اشعار عرفانی کهن از جمله آثار مولانا و به‌ویژه کتاب "مثنوی معنوی"

بررسی و پرتو‌افکنی بر نکات ادبی و ظرایف دستوری و بلاغی مرتبط با اشعار

شرح نمادها، واژگان، اصطلاحات و تعابیر به‌کار رفته در اشعار

ترجمه، شرح و توضیح ابیات، آیات، روایات و احادیث وارد در اشعار

بررسی و پرتو‌افکنی بر ابعاد تاریخی-اجتماعی مرتبط با اشعار

شرح و بررسی مفهومی "مثنوی معنوی" با استناد به دیگر آثار مولانا

شرح و تحلیل اشعار به کمک دیگر ابیات مرتبط وارد در خود اثر

بررسی و تحلیل آثار مولانا از منظر سبک‌شناسی

استخراج و بیان نکات کاربردی وارد در اشعار و حکایات مثنوی، متناسب با نیازهای انسان معاصر

و ارتقای مهارت عملی درست خوانى اشعار و تحلیل متن اثر بر مبناى مستندات

شرکت در این دوره برای چه کسانی مفید است؟

شرکت در این دوره برای دانشجویان، محققان،کارشناسان و علاقمندان حوزه ادبیات و عرفان اسلامى و برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی مفید است.

مدت زمان دوره : 3 ساعت ( 2 جلسه 1/5 ساعته ) 2 روز

زمان برگزاری: روزهای سه شنبه ساعت 18 تا 19/30       تاریخ شروع: 7 آذرماه  1402

با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه

برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام:  Mata.ihcs.ac.ir

کانال ایتای مرکز:    eitaa.com/mataihcs

مشاوره: 88624485

در صورت نیاز به شماره 09104107131 پیام بدهید

تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)

مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی