تصحیح نسخه خطی

پژوهشکده زبان و ادبیات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با همکاری مرکز ادبیات فارسی و تحقیقات عرفانی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب برگزار می کند:

کارگاه آموزشی تصحیح نسخه خطی

سید عبدالله انوار

نسخه‌پژوه، نسخه‌شناس و پیش‌کسوت معاصر نسخه شناسی در ایران

نسخ خطی، میراث فرهنگی ملتها محسوب می شوند که نماد بسیار مهم غنای فرهنگی و بیانگر تلاش مردم یک کشور در گردآوری و حفظ دستاوردهای فکری، علمی و تاریخی آن سرزمین است. به عبارتی دیگر نسخ خطی از عوامل اصلی نقل و انتقالات دانش و تجربیات بشری محسوب می شوند. از این رو در مطالعات و تحقیقات تاریخی، ادبی، دینی، فرهنگی و قومی نقش مهمی دارند. مخطوطات موجود در آرشیوها و کتابخانه های ایران اعم از کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانهٔ ملی ایران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، از جمله ذخایر گرانبهای این سرزمین هستند که حاوی اطلاعات ارزشمندی در موضوعات مختلف همچون: فلسفه، طب، ریاضی، نجوم، ادبیات و تاریخ به زبان فارسی و عربی اند. ضمن این که در این مخازن مجموعه ای از نخستین ترجمه های فارسی اروپاییان نیز نگهداری می شود. با این توضیح، بدیهی است جهت ارائهٔ تحقیقاتی اصیل مبتنی بر متون و منابع ارزشمند تاریخی که تاکنون تصحیح و منتشر نشده اند، دانشجویان و محققان حوزه های مرتبط چون ادبیات لازم است ضمن آشنایی با این حوزه دانشی، مهارت لازم جهت مراجعه، قرائت و استنساخ و تصحیح این متون را داشته و قابلیت تنظیم این نسخ و متون را در قالب ارائهٔ منبعی جدید در مجموعه منابع تاریخی ادوار مختلف را بیابند. نکته مهم دیگر این که توانایی استفاده از محتوای این نسخ را به عنوان داده های قابل اعتنا در پژوهش های ادبی را داشته و این کار ممکن نمی شود مگر با آموزش و ممارست در روش شناسایی متون اصیل از متون فرعی، راه های استنساخ و مقابله آن با سایر نسخ و داده های ادبی موجود و امثالهم.

سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی :

مقدمه در بیان اهمیت موضوع و ضرورت تصحیح متون، چیستی متن و چگونگی تولید، تعریف متن، کهن ترین متن، تاًلیف و تصنیف، وراقی و استنساخ، نسخه شناسی و انتخاب متن، نسخه اصل متن، نسخه اساس، اقدم نسخ، نسخه های فرعی، کدوکولوژی و شناخت خارج متنی و فیزیکی نسخه، تهیه نسخه ها

مراجعه به کتابخانه ها و دیدن نسخه از نزدیک، مراجعه به فهرست های نسخه های خطی و فهرستگان ها، مراجعه به سایت های نسخه و کتابخانه ها، استفاده از نسخه های تصویری ،آفات استنساخ و راه های مقابله با آن، تصحیف، تحریف ،راه های اطمینان یابی از صحت انتساب به مؤلف

قرائت و مقابله و تصحیح نسخه ها، اهمیت درست خوانی، انتخاب نسخه اساس، مقابله و ثبت نسخه بدل ها، شیوه های تصحیح، رعایت نشانه های نگارش و تصحیح رسم الخط و فرازبندی متن، توضیح و تعلیقه مواد مشکل و معرفی اعلام و مصطلحات و نمایه ها، مقدمه نویسی بر متن تصحیح شده، معرفی اهمیت متن در موضوع خود و ارزیابی آن از لحاظ محتوایی، معرفی آراء و اندیشه های مطرح شده مؤلف در متن و منابع او، بیان روش تصحیح و معرفی نسخه یا نسخه های مورد استفاده (نسخه بدل) ، معرفی رمزهای هر یک از نسخ

با هدف افزایش دانش نظری در زمینه تصحیح نسخ خطی و نسخه پژوهی، شیوه های تصحیح و راه های اطمینان یابی از صحت انتساب به مؤلف

ارتقای مهارت عملی در قرائت و مقابله و تصحیح نسخه ها، درست خوانی، انتخاب نسخه اساس، مقابله و ثبت نسخه بدل ها،

تقویت و توانمندسازی در رعایت نشانه های نگارش و تصحیح رسم الخط و فرازبندی متن، مراجعه به فهرست های نسخه های خطی و فهرستگان ها، مراجعه به سایت های نسخه و کتابخانه ها و استفاده از نسخه های تصویری

شرکت در این دوره برای اعضای هیات علمی، دانشجویان رشته های تاریخ و ادبیات فارسی، پژوهشگران و علاقمندان حوزه نسخ خطی مفید است.

شرکت در این دوره برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی بلامانع است.​

به شرکت کنندگان گواهینامه معتبر داده خواهد شد که ارزش علمی و اداری دارد. این گواهینامه قابل ترجمه و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

تلفن مشاوره و ثبت نام ( در ساعت اداری ) : 88624485 سرکار خانم عبدالهی

نشانی: تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

کانال تلگرام مرکز :  @ihcsoe

مرکز آموزش‌های آزاد تخصصی علوم انسانی