نگرش دستگاه نظری نهادگرایی جدید به فناوری- از ماهیت تا سیاستگذاری
دوره آموزشی «کارگاه نگرش دستگاه نظری نهادگرایی جدید به فناوری- از ماهیت تا سیاستگذاری» با توسط مرکز نوآوری و توسعه فناوری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تاریخ 25 آذر ماه 1400 بصورت مجازی برگزار می‌شود.
در چهارچوب ادبیات توسعه، شاخص‌های متعددی به‌عنوان معیار توسعه معرفی شده است. انتخاب این شاخص‌ها عمدتاً تحت تأثیردیدگاه‌های نظری حاکم بر ذهن محققان است؛ اما واقعیت آن است که هریک از این شاخص‌ها بر جنبه‌های مختلفی از مفهوم توسعه‌یافتگی اشاره دارد و یک اقتصاد توسعه‌یافته ممکن است تا حدود زیادی دربرگیرندۀ همۀ این شاخص‌ها باشد. مروری بر مجموعه تحولاتی که در تاریخ اقتصادی صورت پذیرفته، به‌خوبی گویای آن است که توانمندی جوامع در استفاده از شیوه‌های مؤثر تولید (فناوری) زمینه‌ساز آن بوده است که در این جوامع شرایط متفاوتی از منظر توسعه‌یافتگی وجود داشته باشد. حتی شیوۀ تقسیم‌بندی‌های تاریخی مورد استفاده نیز گویای جایگاه مفهوم فناوری در این تقسیم‌بندی‌ها است. استفاده از واژگان موج اول یا موج دوم یا موج سوم با مفهوم فناوری گره‌خورده و واژگان انقلاب کشاورزی یا انقلاب صنعتی یا عصر دانش‌بنیان متبلور از این مفهوم است. اهمیت یافتن بنگاه در عصر صنعتی، از مفاهیم دیگری است که بر مفهوم فناوری اشاره دارد. ویلیامسون (1985) که بیشتر تلاش‌هایش بر موضوع بنگاه و سازمان متمرکز است، چرایی شکل‌گیری بنگاه را برای غلبه بر معضل تخصصی شدن دارایی‌ها توضیح می‌دهد و اظهار می‌دارد که تخصصی شدن دارایی‌ها همان پیامد فناوری است. نورث (1379) اساس تبیین خود از تاریخ اقتصادی را در کتاب ساختار و دگرگونی در تاریخ اقتصادی بر مبنای تحولاتی می‌گذارد که در عرصۀ توانایی بشر در استفاده از منابع کمیاب یا همان فناوری بنا می‌کند. آداماسمیت (1357) نیز در کتاب ثروت ملل، مباحث خود را با تقسیم کار و پیشرفت فنی آغاز و آن را تشریح می‌کند. بنابراین، فناوری به‌عنوان وجه مشترک دیدگاه‌های مختلف در توسعه حائز اهمیت است؛ اما بدیهی است که این به معنای رابطۀ علی نیست و صرفاً وجه توضیح‌دهندگی و همزمانی دارد. در اینجا سؤال اصلی این است که چرا در این زمینه در همۀ جوامع یکسان عمل نشده است و از اینجا تفاوت بین دیدگاه‌ها در چگونگی فراهم شدن شرایط ارتقای فناوری در جوامع آشکار می‌شود. دراین‌باره در رویکردهای مختلف بر متغیرها و مفاهیمی تأکید می‌شود که دیگر باهم یکسان نیستند و الزامات خاص خود را دارند. بنابراین، به نظر می‌رسد در تمامی شاخص‌سازی‌های متعدد درخصوص توسعه‌یافتگی، یک نکتۀ وفاق کامل وجود دارد و آن اینکه جامعۀتوسعه‌یافته جامعه‌ای است که در ارتقای فناوری توانمندی داشته باشد. به‌عبارت‌دیگر، فناوری پایۀ اطلاعاتی مورد توافق نظریه‌های توسعه است.
با توجه به این ملاحظات، تبیین توسعه‌یافتگی یک جامعه از طریق پایۀ اطلاعاتی فناوری، پشتوانه‌های نظری و تاریخی قابل‌قبولی دارد؛ اما در این زمینه شناخت مرزهای مفهوم فناوری ضرورت داشته و این از آن جهت است که در بین محققان و عاملان اقتصادی، به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه‌ای همچون ایران، تصوراتی از فناوری ذهنیت پیدا کرده که برای درک درست از فناوری تغییر این ذهنیت‌ها ضروری است.
نهادگرایی جدید امکان نگرش جدیدی را به موضوع فناوری ایجاد گرده است. این دستگاه نظری در دو دهه اخیر با اقبال بسیارگسترده ای در حوزه های مختلف علوم انسانی به ویژه در حوزه اقتصاد پیدا کرده است.
سرفصل‌ها و محتوای دوره آموزشی:
ماهیت تکنولوژی
فناوری به معنای نوعی خاصی در جهان بودن
اجزای فناوری
سطوح فناوری
مسیرهای ارتقای فناوری
استراتژی های دسترسی به فناوری
مفاهیم پایه ای نهادگرایی جدید
چیستی نهادها ، نهادهای رسمی وغیررسمی
هزینه های مبادله وهزینه های تبدیل
بنگاه وعوامل تاثیرگذار برآن
نهادهای فناوری
نهادگرایی جدید و سیاستگذاری فناوری
نحوه تأثیرگذاری نهادها بر فناوری در نهادگرایی جدید
تغییرات نهادی و ارتقای فناوری
زمان‌بندی تغییرات نهادی متناسب با ارتقای فناوری
شرکت در این دوره برای چه کسانی مفید است؟
شرکت در این دوره برای پژوهشگران، سیاستگذاران و برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی مفید است.
مدت زمان دوره : 6 ساعت ( 2 جلسه 3 ساعته ) 2 روز
زمان برگزاری: روزهای پنج شنبه، ساعت9 تا 12 تاریخ: 25 آذر ماه و 2 دی ماه1400
با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه
کانال سروش مرکز: sapp.ir/tamihcs
مشاوره: 88624485
در صورت نیاز به شماره 09036200266 پیام بدهید
تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)
مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی
