مارکس و هایدگر: بحثی درباره اومانیسم

گروه پژوهشی تاریخ و تمدن غرب پژوهشکده غرب‌شناسی و علم‌پژوهی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می کند:

کارگاه آموزشی مارکس و هایدگر: بحثی درباره اومانیسم

دکتر سید مجید کمالی

مختصص اندیشه هایدگر

این کارگاه بر اساس رویکردی تطبیقی طراحی شده است. از جمله بحث های جدی در فضای علوم انسانی در ایران، که از منظری سرنوشت مواجهه تفکر ایرانی با غرب را تعیین می کند، اومانیسم یا بشرانگاری است. این دوره آموزشی با طرح و مقایسه دیدگاه های دو متفکر مهم غرب، یعنی مارکس و هایدگر به این موضوع می پردازد. دعوی ما یکی این است که موضوع اومانیسم و فهمی که این دو متفکر از آن دارند، اساسا امکان دیالوگ میان آنها را فراهم می آورد. در این میان، معانی و مفاهیمی در پیشبرد و هدایت این بحث تعیین کننده هستند. از سویی، مارکس با توجه به انسان به عنوان سوژه کنشگر و البته اجتماعی به دنبال رهایی و آزادی آدمی و جامعه است؛ این آزادی را می توان نوعی آزادی سابجکتیو نام نهاد؛ با این توضیح که سابجکتیو بودن این آزادی به تبع اندیشه هگل، امری فردی نیست و دستِ آخر باید با سابجکتیویته امر مطلق یکی و یگانه شود؛ در اینجا مفهوم برابری انسان هاست که مقوم کمونیسم موعود است و این آینده مطلوب تنها از طریق نفی گذشته در سیر محتوم تاریخی حاصل می شود. روشن است که در این دیدگاه ما کماکان با نوعی رهیافت متافیزیکی هرچند در مراحل نهایی و اتمام آن مواجه هستیم. اما از آن سو، ما در اندیشه هایدگری فهمی یکسره متفاوت از انسان داریم؛ دازاینِ هایدگری، اگرچه نسبتی اساسی با دیگری و از این رو با جامعه و اجتماع دارد، خود واجد حیثیت وجودیِ فردی است که هر آن برای او مسئله است؛ او بنا به موقع و مقامی که دارد فهم و نسبتی با وجود دارد؛ از این رو، معانی ای همچون آزادی، اصالت مندی و تاریخمندی برای تعین دازاین پیش می آیند. همه اینها به علاوه نقد بنیادی هایدگر به متافیزیک و سوژه خودبنیادی که مقوم آن است، او را از برخی وجوه در مقام مخالف تلقی مارکسی می نشاند. با اینهمه، موضوعات مشترکی همچون پراکسیس، آزادی، ابزار، تقدیر و نقد ایدئولوژی – که هریک به نحوی در تعیین سرنوشت بشر امروز موثرند- امکان مواجه و دیالوگ مارکس و هایدگر را فراهم می آورند.

سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی :

متافیزیک نزد مارکس و هایدگر

ایدئولوژی آلمانی

حقیقت انسان نزد مارکس و هایدگر

سرنوشت اومانیسم

با هدف افزایش دانش نظری و فهم انتقادی و تاریخی از معنای متافیزیک در دوره مدرن

شرکت در این دوره برای دانشجویان و مترجمین آثار هایدگر، روشنفکران و علاقه مندان به فلسفه در حوزه و دانشگاه مفید است.

شرکت در این دوره برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی بلامانع است.

به شرکت کنندگان گواهینامه معتبر داده خواهد شد که ارزش علمی و اداری دارد. این گواهینامه قابل ترجمه و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

تلفن مشاوره ( در ساعت اداری ) : 88624485 سرکار خانم عبدالهی

نشانی: تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)- پژوهشگاه علوم­انسانی و مطالعات فرهنگی

کانال تلگرام مرکز :  @ihcsoe

مرکز آموزش‌های آزاد تخصصی علوم­انسانی