دکتر میری در گفتگو با شبستان: با ترجمه آثار و فعالیتِ در خلوت نمی توان جهانی شد!
سید جواد میری، استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به تنگناهای علوم انسانی در ایران اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی که در حوزه علوم انسانی کشور ما وجود دارد به نبود و فقدان جنبه های بین المللی این علوم در ایران باز می گردد.
وی ادامه داد: ما کتاب های بسیاری از اندیشمندان، جامعه شناسان و روان شناسان غربی در کشور خود ترجمه می کنیم اما برگشت آن وجود ندارد به این معنا که آثاری از ایران در خارج از کشور ترجمه نمی شود یا صاحب نظران ایرانی اغلب آثار خود را به زبان های زنده دنیا نمی نویسند تا آراء آنها در سطح جهانی مطرح شده و تضارب آرائی ایجاد شود.
پژوهشگر مهمان در مرکز مطالعات انتقادی ادیان در آمریکا تصریح کرد: از سوی دیگر وقتی صحبت از جنبه های بین الملل می شود، افکار ما به سمت اروپای غربی و آمریکا می رود در حالی که امروز تغییر و تحولی در دنیا رخ داده و قطب های دیگری از علم و دانش از کشورهایی همچون ترکیه، ژاپن، کره، اروپای شرقی، جهان عرب و ... به وجود آمده است اما ما با دانشمندان آنها ارتباط ارگانیک نداریم و آراء و دستاوردهای اندیشمندان آنها به ویژه در حوزه علوم انسانی، در کشور ما انعکاسی ندارد.
به گفته وی این مساله موجب شده است دانشگاه های ما نگرش غرب گرایی و نوغرب گرایی به گونه ای متفاوت بازتولید کنند به عبارت دیگر به طور مثال اگر حدود پنجاه سال پیش جلال آل احمد صحبت از غرب زدگی به عنوان واقعیت عینی داشت، امروز این غرب زدگی – نه از جنبه سیاسی – بلکه تفکری و اندیشه ای، به انحاء مختلف در کشور بازتولید شده است.
سردبیر مجله چشم انداز اسلامی در لندن تاکید کرد: یکی از تنگناهایی موجود در علوم انسانی کشور ما مساله یاد شده است که باید این فضا شکسته شود و در سطح جهانی حضور خلاق، فعال و واقعی و عینی داشته باشیم و این امکانپذیر نیست مگر آن که اندیشمندان و صاحب نظران ما وارد حوزه تبادل افکار شوند.
میری بیان کرد: به طور مثال ممکن است برخی از روشنفکران ایرانی در حوزه عمومی شاخص شوند و از آن یک اندیشمند غربی برای مطالعه فضای ایران آثار این روشنفکران را گلچین کرده و در یک چارچوب، مورد مطالعه قرار دهد و سپس نتیجه گیری خود را در قالب یک کتاب، تز یا رساله ارائه داده و همان شود آینه تمام نمای فعالیت های اندیشه ای و پژوهشی روشنفکری در ایران.
کارشناس فلسفه علم و مطالعات ادیان در ادامه با بیان اینکه اما خود این اندیشمندان و جامعه شناسان وارد گفتگوی مستقیم نمی شوند، اضافه کرد: باید از این بن بست خارج شده و بُعد جهانی و بین المللی این موضوع را به معنای واقعی کلمه به منصه ظهور برسانیم اما این مانع برداشته نمی شود مگر آن که کسانی که دست اندرکار سازمان دهی نهادی های علمی در ایران هستند، به گونه ای تسهیلاتی برای اصحاب فلسفه و اندیشه علوم انسانی ایران، ایجاد کنند، که ظرفیت آفرینی شده و این فضای بین المللی نهادینه شود.
میری با اظهار تاسف از اینکه امروز مراکز علمی و دانشگاه های ما هنوز ظرفیت جهانی شدن را پیدا نکرده اند، ابراز کرد: این ظرفیت را ممکن است افرادی در حد بالا داشته باشند اما سازمان های علمی ما این ظرفیت و تسهیلات و منابع مالی و معنوی برای تبادل استاد و دانشجو و افکار را ایجاد نکرده اند و تا چنین محیط هایی ایجاد نشوند، افکار و اندیشه های جهانی ما در داخل با یک ظرفیت جهانی تولید نخواهد شد و ما در خلوت خود نمی توانیم جهانی شویم و افکار ما نمی تواند در فرهنگ جهانی و بین المللی مشارکت داشته باشد.
استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بیان کرد: با این توصیف تنها با ترجمه نمی توانیم متفکر جهانی شویم و افکاری که از غرب وارد فضای کشور می شود، وقتی به صورت ترجمه در دسترس قرار می گیرد، در واقع دیالوگی صورت نگرفته و نمی توان سازنده یک نوع فضای جهانی در کشور شد.
میری در پایان خاطر نشان کرد: بنابراین نیازمند اصحاب اندیشمندی هستیم که فضای بین المللی و جهانی و زبان آن را به خوبی شناخته و ظرفیت شناسی جهانی نیز داشته و بتواند این فضا را به خوبی درک کند.
نظر شما :