حقوق بزهدیدگان خشونت جنسی در محاکم کیفری: افسانهها و واقعیت‌ها
پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بینالملل و حقوق پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می کند:
کارگاه آموزشی: «حقوق بزهدیدگان خشونت جنسی در محاکم کیفری: افسانهها و واقعیت‌ها»
(یادگیری مهارتهای رفتاری لازم برای تأمین حداکثری مطالبات و منافع بزهدیده در دادگاه‌های کیفری ایران)
دکتر سپیده میرمجیدی
(عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
بزهدیده هر جرمی با نیازها و منافع متفاوت و مشخصی به دستگاه عدالت مراجعه میکند. آنچه در ادبیات و نوشتگان مربوطه از آن با عنوان «نیازهای عدالت» یا «منافع عدالت» بزهدیده یاد میشود. بزهدیدگان انواع خشونتهای جنسی نیز از این قاعده مستثناء نیستند. نیازهای گوناگونی که در هر نظام حقوقی بسته به سازوکارهایی از عدالت که در آن نظام بکار میرود (مانند عدالت کیفری یا عدالت ترمیمی)، به درجات گوناگون تأمین و تحقق مییابد. ولی آنچه ویژگی متفاوتی به نیازهای بزهدیدگان خشونت جنسی میبخشد، علاوه بر آسیبپذیری بیشتر این بزهدیدگان در مقایسه با بزهدیدگان جرایم دیگر و تفاوت در آسیبهای ناشی از خشونت جنسی در مقایسه با دیگر جرایم، همانا سیطره کلیشههای جنسیتی و تفکرات قالبی بیشتر کنشگران گفتمان قضایی در رسیدگی به پروندههای خشونت جنسی است که با تقسیم بزهدیدگان به زن خوب/عفیف در مقابل زن بد/غیرعفیف - که به خوبی بر اساس نظریه مدنا-حور قابل تببین است - و به تبع آن به رسمیت نشناختن ادعای بزهدیدگیِ این قربانیان، در بیشتر موارد پاسخ مناسب به حقوق و نیازهای بزهدیده را با چالش جدی مواجه میسازد.
بر همین اساس، شناسایی مهمترین نیازها و منافع عدالت بزهدیدگان خشونت جنسی، ضرورت اتخاذ رویکردهای بزهدیده محور در پاسخ به نیازهای مزبور و از همه مهمتر آشنایی با انواع مهارتها و نحوه تعامل با قضات و دیگر کنشگران برای تأمین حداکثری این نیازها، یکی از مهمترین مسائلی است که در ادبیات مربوطه و تحقیقات تجربی در این حوزه، گفتمان تقنینی و قضایی بیشتر نظامهای حقوقی دنیا را به اتخاذ مدلهایی از عدالت رهنمون میسازد که ظرفیتهای به مراتب بیشتری برای پاسخ به مطالبات و منافع عدالت بزهدیدگان خشونتهای جنسی داشته باشد.
علاوه بر کلیشههای جنسیتی و مردانه حاکم بر جرایم جنسی، سیطره رویکردهای ایدئولوژیک به طور مشخص در نظام عدالت کیفری ایران، وضعیت زنان قربانی خشونت جنسی را به مراتب با خطرهای بیشتری چون آسیب دوباره، به رسمیت نشناختن و طفره از احراز جرم و تبعات اجتماعی آن مواجه میسازد.
لذا در این کارگاه آموزشی و با عنایت به تجربهای قریب به ده سال و انجام طرحهای پژوهشی متعدد در این حوزه، برآنم با تعریف خشونت جنسی، مفهوم رضایت جنسی و بیان افسانهها و واقعیتهای موجود حول این جرم و طرح مهمترین نیازهای یک بزهدیده خشونت جنسی، کاربردیترین مهارتهای عملی و رفتاری لازم را برای تعامل با قضات در دادگاهها به منظور تأمین حداکثری این نیازها به مخاطب ارائه نمایم.
بدیهی است اهمیت برگزاری این کارگاه در جلب توجه مخاطبان و کنشگران قضایی به ضرورت تأمین نیازها، منافع و مطالبات عدالت بزهدیده فارغ از رویکردها و تفسیرهای ایدئولوژیک، تفکرات قالبی، مردانه و جنسیتزده از پروندههای خشونت جنسی برای افزایش میزان اثربخشی مداخلههای کیفری در این پروندهها است. آنچه با اتخاذ رویکرد بزهدیده محور به نیازهای قربانی و بهبود آسیبهای ناشی از جرم از یک طرف و پیشگیری از تکرار جرم از طرف دیگر حاصل میشود.
سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی :
1.چه زمانی میتوان به درستی فردی را بزهدیده یک جرم جنسی خواند؟
2. تعریف رضایت جنسی و مولفههای تشکیل دهنده آن (چه زمانی میتوان گفت یک رابطه جنسی مبتنی بر رضایت جنسیِ طرفین نبوده است)؛
3. افسانهها و واقعیتهای خشونت جنسی،
4. آسیبهای گوناگون جرم جنسی بر بزهدیده و دیگرانی که تحت تأثیر جرم واقع شدهاند؛
حقوق جنسیتی زنان بزهدیده؛
5. حمایتهای قانونی از زنان بزهدیده خشونت جنسی مشخصاً در گفتمان تقنینی ایران؛
6. مهارتهای عملیِ لازم برای تأمین حداکثری نیازهای خود به عنوان بزهدیده در محاکم کیفری؛
7. اقدامات فوری و لازم در صورت وقوع یک جرم جنسی (به ویژه میان محارم
اهداف تخصصی و کاربردی کامل دوره :
با هدف افزایش دانش نظری با آنچه به عنوان «منافع عدالت» یا «نیازهای عدالت» بزهدیدگان خشونت جنسی شناخته میشود.
بازآموزی، تقویت و توانمندسازی: 1. بزه دیده خشونت جنسی از چه حقوقی برخوردار است و چه منافع و مطالباتی دارد.
2. چگونه می توان در ساختار خصمانه، رسمی و سنتی عدالت این حقوق را تأمین و به منافع و نیازهای خود پاسخی درخور دارد
آموزش علمی و نظری همراه با تمرین عملی و کارگاهی
شرکت در این دوره برای دانشجویان، پژوهشگران و برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی مفید است.
مدت زمان دوره : 3 ساعت ( 1 جلسه 3 ساعته ) 1 روز
زمان برگزاری: روزیکشنبه، ساعت 13 تا 16 تاریخ: 25آبان ماه 1399
هزینه ثبت نام :رایگان
با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه
برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام Mata.ihcs.ac.ir
کانال سروش مرکز: sapp.ir/tamihcs
مشاوره: 88624485
در صورت نیاز به شماره 09036200266 پیام بدهید
تهران- بزرگراه کردستان- نبش خیابان دکتر صادق آئینه وند (64 غربی)
مدیریت ترویج دستاوردهای پژوهش های علوم انسانی
