نسبت میان طبیعیات و مابعدالبیطعه در فلسفه مدرن

 

 

پژوهشکده حکمت معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می کند:

درسگفتار : نسبت میان طبیعیات و مابعدالبیطعه در فلسفه مدرن

(با تمرکز برتاملات در فلسفه اولی)

 

برای دکارت در مقام پدر فلسفه جدید، مسأله‌ی مهم این بود که چگونه می‌توان از فلسفه برای زندگی واقعی و عملی انسان‌ها بهره برد تا به‌قول خودش از «فلسفه‌ی نظری» اهل مدرسه که بیش‌تر در کار جدل و اثبات و ابطال نظری بود به «فلسفه‌ای عملی» برسیم که برای آدمیان منافعی واقعی و بیرونی داشته باشد. با نگاهی به استعاره «درخت دانش» دکارتی به‌خوبی درمی‌یابیم که مابعدالطبیعه در مقام ریشه‌ی درخت دانش بازتعریف می‌شود و طبیعیات در مقام نماد همه‌ی علومی که با طبیعت سروکار دارند، از این ریشه برمی‌آید و در مرتبه‌ی بعد، سه علم پزشکی، مکانیک و اخلاق همه شاخه‌های اصلی این درخت هستند که از طبیعیات در مقام تنه‌ی درخت دانش، سربرمی‌آورند. پزشکی متکفِّل امور مربوط به بدن، اخلاق متکفِّل امور مربوط به نفس و مکانیک هم متکفِّل امور مربوط به دنیا خواهد بود. باید درنظرداشت که ما انسان‌ها نه از مابعدالطبیعه و نه از طبیعیات بلکه تنها از پزشک، مکانیک و اخلاق است که میوه می‌چینیم و تنها این سه علم است که به‌درد زندگی واقعی و بیرونی ما می‌خورد. به این ترتیب، مابعدالطبیعه به‌خودی‌خود تنها در مقام ریشه‌ی درخت مفید است و اگر به رویش و شکوفایی تنه و شاخه‌ها نینجامد، تأثیری بر زندگی عملی نخواهد داشت.

اهمیت و ضرورت طرح چنین موضوعی تاریخی در روزگار کنونی ما این است که این موضوع شاید برای انسان غربی که تاریخش دست‌کم از اواخر سده‌ی پانزده تا به همین امروز درآمیخته با این موضوع بوده و هست، چندان بحث تازه‌ای نباشد و بیش‌تر جنبه‌ی کندوکاوی تاریخی داشته باشد. اما ما هنوز به نسبت میان مابعدالطبیعه و طبیعیات چنان‌که در تاریخ اندیشه‌ی غرب توجه شده است، نپرداخته‌ایم و تقریباً میان علم جدید و مابعدالطبیعه در میان اهل فلسفه ما چندان ربط و پیوندی در کار نیست و اگر هم هست تنها در مقام تکرار همان مباحث غربیان است. ما باید این نسبت را در تاریخ اندیشه‌ی غرب از حیث ایجاد، تحکیم یا تضعیف، و استمرار یا عدم‌استمراش به‌دقت بازخوانی کنیم و با نظر به آسیب‌شناسی این موضوع، به بازاندیشی در مابعدالطبیعه سنتی خود بپردازیم. در این بازخوانی آن‌چه مهم است میراث فکری خود ماست که باید بکوشیم تا درخت دانایی را در این میراث از نو بکاریم و آن را پاس‌داری و پرستاری کنیم تا به برگ‌وبار بنشیند و هرچه تناورتر و تنومندتر گردد.

 

سرفصل ها و محتوای دوره آموزشی :

زمینه و زمانه دکارت

شک دکارتی و پاک‌سازی حافظه

سوژه‌ی دکارتی

بازتعریف خدا

ماهیت و وجود جهان

 

با هدف افزایش دانش نظری در مورد تحولات علمی جدید غرب با نظر به پیوند آن با فلسفه‌ی جدید

 

شرکت در این دوره برای دانشجویان فلسفه و برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی مفید است.

 

مدت زمان دوره : 12 ساعت ( 6 جلسه 2 ساعته ) 6 روز

زمان برگزاری: روزهای دوشنبه، ساعت 13 تا 15       تاریخ: 8 بهمن ماه 1397

هزینه ثبت نام: 1/200/000 ریال _ با تخفیف 1/000/000 ریال _ دانشجویان پژوهشگاه 500/000 ریال

 

با ارائه گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه

sapp.ir/tamihcs

 

 

 

 

عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه اول۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر
عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه دوم۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر
عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه سوم۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر
عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه چهارم۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر
عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه پنجم۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر
عنوانساعت شروعساعت پایان
جلسه ششم۰۱:۰۰ بعدازظهر۰۳:۰۰ بعدازظهر

مکان : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

تاریخ : از ۰۸ بهمن ۱۳۹۷ تا ۲۰ اسفند ۱۳۹۷

تاریخ ثبت نام : از ۲۳ دی ۱۳۹۷ ساعت ۰:۰۰ تا ۰۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰:۰۰

طول دوره : ۱۲ ساعت ( ۶ جلسه ۲ ساعته ) ۶ روز

ظرفیت کل : بدون محدودیت


تعداد بازدید:۲۳۰۲