گزارش صحبت های دکتر کریم مجتهدی در روز اختتامیه هفته پژوهش و رونمایی از مجموعه آثار ایشان

در مراسم اختتامیه‌ای که در هفته پژوهشِ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 27 آذرماه 1401 و با حضور و سخنرانی شخصیت‌های برجسته و دانشمندان علوم انسانی کشور چون دکتر محمدعلی زلفی‌گل (وزیر علوم، تحقیقات و فناوری)، دکتر غلامعلی حداد عادل، سرکار خانم دکتر علم‌الهدی، دکتر مهدی گلشنی و دیگر استادان و پژوهشگران برگزار شد، از بیش از 50 جلد کتاب جدید انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی شامل مجموعه آثار دکتر کریم مجتهدی، آثار دکتر مهدی گلشنی، آثار دکتر ساروخانی و دیگر آثار برجسته رونمایی به‌عمل آمد. دکتر کریم مجتهدی به دلیل کسالت نتوانستند در این جلسه حضور داشته باشند اما از طریق همکار ایشان در پژوهشکده فلسفه، سرکار خانم معصومه دلداردیل، فایلی تصویری از صحبت های ایشان تهیه گردید و در روز مراسم اختتامیه، به اجرا گذاشته شد. در ذیل،  متن صحبت های دکتر کریم مجتهدی جهت رونمایی از مجموعه آثارشان، تقدیم حضور می‌گردد:

در ابتدای عرایضم باید به یک نکته اساسی اشاره کنم: من تحصیل کرده غرب هستم و دوازده سال در فرانسه درس خواندم. فلسفه، تاریخ، علوم انسانی و اطلاعات عمومی‌ام نسبتاً بد نیست. یک نکته‌ای که می‌خواهم عرض کنم این است که من در غرب بیشتر زبان و معلومات عمومی یاد گرفتم. من در فرانسه تدریس بلد نبودم و پس از بازگشت به ایران در دانشگاه 30 سال تدریس کردم و در دانشگاه تدریس و شگردهای تدریس و سبک خاص تدریس را یاد گرفتم.

بعد از بازنشستگی از دانشگاه تهران، به پژوهشگاه علوم انسانی آمدم و در آنجا به من میدان وسیعی از جمله استفاده از کتابخانه بسیار وزین پژوهشگاه جهت فعالیت دادند. حدود 30 سال در آنجا فعالیت کردم. در مدتی که در پژوهشگاه بودم، نوشتن را آموختم که اکثر کتابهای من در پژوهشگاه نوشته شده است. نمی‌گویم که همیشه راه آسان و هموار بود زیرا گاهی برخی موانع و کمبودها و حسادت‌ها پیش می‌آمد ولی به هر ترتیب کتابها چاپ می‌شدند.

فیلسوف مورد نظر من در میان فلاسفه غربی، در درجه اول کانت بوده است. زیرا کانت موفق شده علوم تجربی و علومی که از اواخر قرون وسطی و اوایل عصر جدید رایج شده بود را به صورت نظری تحلیل و توجیه کند زیرا که این علوم قابل توجیه عقلی هستند و این نکته‌ای است که باید بیشتر بدان اهمیت دهیم. البته عقل نه به معنای کلمه قرون وسطی بلکه به معنای جدید کلمه.

نیچه بزرگترین نویسنده آلمانی است اما من شخصاً با تمام کیفیت سبک نگارش نیچه، به او خیلی علاقه ندارم. نیچه از لحاظ نگارش فوق‌العاده است اما از لحاظ افکارش مثلاً ضد ضعفا است و ضعیف‌کشی را در برخی متون رایج دانسته و حتی توجیه نیز کرده که من موافق با آن نیستم و مقاله مفصلی را نیز در این مورد در این کتابها آورده‌ام.

کار نسبتاً بکری که در مجموعه این کتابها انجام گرفته نحوه اتصال عصر باستان به عصر جدید است یعنی چگونه نوافلاطونیان کم‌کم وارد قرون وسطی می‌شوند و چه معنایی پیدا می‌کنند و چگونه عصر جدید را آماده می‌سازند. من نمی‌خواهم پُرگویی کنم با اینکه کار معلم را پرگویی می‌دانم ولی در هر صورت برای تمامی همکاران آرزوی موفقیت و سلامتی دارم و امیدوارم که پژوهشگاه نقش خود را به نحو احسن در ایران ایفا کند که موفقیتش به نفع تمام استادان و دانشجویان و اهل علم و تحصیل خواهد بود.